Αποκατάσταση “One and Done”. Είναι ασφαλής; Μπορεί να είναι παραπλανητική;

Αρκετά συχνά, διαβάζουμε άρθρα σε περιοδικά με πληροφορίες σχετικά με την αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή και για “νέες” προσεγγίσεις, όπως είναι η “one and done” για την αποκατάσταση του μαστού, με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Παρ’ότι ακούγεται υπέροχο και η συγκεκριμένη αντμετώπιση αποτελεί την ιδανική επιλογή για όλες τις γυναίκες, το “μία και έξω” μερικές φορές μπορεί να αποδειχθεί παραπλανητικό, καθώς περισσότερο από το 30% των γυναικών με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία, θα χρειαστούν τουλάχιστον άλλη μία χειρουργική επέμβαση.

Ασφαλώς, η αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή σε ένα στάδιο (one step procedure), είναι μία συχνή επέμβαση και γίνεται με την άμεση χρήση ενθεμάτων, είτε μόνα τους, είτε με τη χρήση αλλομοσχεύματος χορίου (Alloderm). Ωστόσο, αυτή η επέμβαση ενδείκνυται σε ασθενείς που πληρούν συγκεκριμένες πρϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα ασθενείς που υποβάλλονται σε προφυλακτική μαστεκτομή (πχ BRCA +). Σε αυτές τις ομάδες ασθενών, οι πιθανότητες να χρειαστούν πραγματικά μόνο μία επέμβαση είναι πολύ αυξημένες.

Σε ό,τι αφορά ασθενείς που υποβάλλονται σε μαστεκτομή μετά από καρκίνο, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν από την επιλογή της “one and done” χειρουργικής επέμβασης.

Ένα βασικό στοιχείο για το οποίο πρέπει να είναι ενημερωμένη η ασθενής, είναι ότι το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πάχος του ιστού που καλύπτει το ένθεμα. Συχνά, μετά από μία μαστεκτομή, οι ιστοί που παραμένουν πάνω από το ένθεμα δεν έχουν αρκετό πάχος για να το καλύψουν επαρκώς, ακόμη και αν αυτό βρίσκεται κάτω από το μυ. Έτσι, πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζουν μετεγχειρητικά αυτό που αποκαλούμε “rippling”, δηλαδή ένα ορατό ένθεμα με δημιουργία «κυμάτων» στο δέρμα. Ένα ορατό ένθεμα έχει ως αποτέλεσμα μία δυσαρεστημένη ασθενή, που θα την οδηγήσει ξανά στο χειρουργείο προκειμένου το ένθεμα να μην είναι ορατό. Αυτό αντιμετωπίζεται συνήθως με την προσθήκη λιπώδους ιστού (fat grafting) και είναι από τους πιο συχνούς λόγους που οι ασθενείς έρχονται στο ιατρείο μου μετά από την «μία και έξω» αποκατάσταση, ζητώντας στην ουσία μία επιπλέον χειρουργική επέμβαση.

Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, είναι η πιθανότητα ακτινοβολίας μετά τη μαστεκτομή. Η ακτινοβολία ασφαλώς δεν εποτελεί αντένδειξη για την αποκατάσταση του μαστού, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών και μπορεί να επηρεάσει το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα.

Η ακτινοβολία και τα ενθέματα συχνά δεν αντιδρούν καλά όταν γίνονται ταυτόχρονα και οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία μετά από άμεση αποκατάσταση του μαστού, πολύ συχνά χρειάζονται περισσότερες από μία χειρουργικές επεμβάσεις για να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το δέρμα επηρεάζεται από την ακτινοβολία και η παρουσία ξένου σώματος (ένθεμα) κάτω από το δέρμα, μπορεί να οδηγήσει εύκολα σε διάσπαση τραύματος , καθυστερημένη επούλωση και εκτεθειμένο ένθεμα.

Ακόμα ένα στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη, είναι η αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή με διατήρηση της θηλής (Nipple Sparing Mastectomy, NSM). Η διατήρηση της θηλής βελτιώνει σημαντικά τα αισθητικά αποτελέσματα μετά την αποκατάσταση του μαστού, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνται ενθέματα για την αποκατάσταση. Οι ασθενείς που δεν είναι υποψήφιοι για NSM ή προτιμούν να μη διατηρήσουν τη θηλή, πολλές φορές έχουν λιγότερο ικανοποιητικά αποτελέσματα από μία ασθενή που έχει διατηρήσει τη θηλή της. Βέβαια, σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει και η σταδιοποίηση του καρκίνου, αφού η θεραπεία της ασθενούς έχει πρωταρχικό ρόλο.

Για τις ασθενείς που προτιμούν την αποκατάσταση με αυτόλογους ιστούς (αποκατάσταση χρησιμοποιώντας ιστούς από την ίδια την ασθενή), αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ένα στάδιο, παρότι στη βιβλιογραφία και πάλι υπάρχει έντονη συζήτηση για το ποιοι ασθενείς έχουν καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα.

Άμεση αποκατάσταση με κρημνούς όπως είναι αυτοί από την κοιλιά (DIEP ή TRAM), είναι εξαιρετικά σημαντικοί και αποτελεί το “gold standard” στην αποκατάσταση του μαστού παγκοσμίως στις μέρες μας, αφού επιτρέπουν στις ασθενείς να ξυπνούν με στήθος που έχει ακριβώς την ίδια υφή, αποφεύγοντας έτσι το ψυχολογικό τραύμα της απώλειας του στήθους, σύμβολο μητρότητας και θυληκότητας.

Ακόμη πάντως και σε αυτή την περίπτωση, μια δεύτερη χειρουργική επέμβαση πιθανώς να χρειαστεί λίγους μήνες αργότερα ώστε να επιτευχθεί συμμετρία με τον άλλο μαστό. Αυτό μπορεί να γίνει είτε σε επίπεδο εξωτερικών ιατρείων είτε και με τη μορφή μίας ημέρας νοσηλείας (δηλαδή η ασθενής επιστρέφει σπίτι της την ίδια ημέρα).

Η ιδέα να έχεις τελικό αποτέλεσμα με μία μόνο χειρουργική επέμβαση ακούγεται αναμφισβήτητα ιδεατή, παρ’όλα αυτά, πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι πάντα τόσο ιδανικά. Καλό θα ήταν να συζητήσετε προσεκτικά τις απορίες και τις προσδοκίες σας με τον Πλαστικό Χειρουργό σας. Επικοινωνείστε μαζί μας και βεβαιωθείτε ότι αυτή είναι η καλύτερη επιλογή για εσάς προτού προχωρήσετε στη χειρουργική αποκατάσταση.